A handlist of early medieval manuscripts (before c. AD 1000) relevant to the study of Irish book culture.
Searching for “gloss”
City
Library
Shelfmark/section
Contents
Script
Dating
Origin
Provenance
Images
Berlin
Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz
Lat. Qu. 690 (ff 65–188)
Augustine, Enchiridion
Caroline minuscule
IX 2/4 or IX med
Reichenau? Mainz (circle of Probus)?
Trier
Berlin
Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz
Phillipps 1708 (Rose 51)
Claudius Taurinensis, In evangelium Mathhaei
IX 3/3
Soissons
Bern
Burgerbibliothek
207 + 1 other unit
Donatus; Maximus Victorinus, De Finalibus Metrorum; Asper; Sergius; Alcuinus, De Grammatica; Beda, De Schematibus et Tropis; Isidorus, Etymologiae (1); Iulianus Toletanus; Probus, De Ultimis Syllabis
Mixed minuscule
779–797
Fleury
Bern
Burgerbibliothek
224 (ff 3–226)
Isidore, Etymologiae, etc.; Eucherius; Glossaria
IX 1/3
France
Bern
Burgerbibliothek
234 (ff 1–53)
Cassiodorus, Institutiones; etc.
IX 2/3
Fulda
Bern
Burgerbibliothek
258
Glossary with glosses from Haimo of Auxerre and Johannes Scottus Eriugena, Glossae divinae historiae
X or XI
Angers
Fleury
Bern
Burgerbibliothek
363
Dioscorides; Servius (Ecl., Geo., Aen to 7.16); Chirius Fortunatus; Augustine on dialectic and rhetoric;
Horace (Odes, Epodes, Carmen Saeculare, Ars Poetica, Satires to 3.134);
extracts from Ovid, Metamorphoses; Bede, History; Priscian, De laude Anastasii imperatoris;
poems
Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek
A.145.b (Codex Boernerianus)
Epistulae Pauli (Graeco-Latina)
Irish minuscule
IX med
St Gall?
Dresden
Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek
Dc 182 (ff 63–135)
Vegetius, Epitoma rei militaris
Caroline minuscule
IX²
Reims area
Dublin
Royal Irish Academy
D II 3 (ff 12–67) (Stowe Missal)
Sacramentarium Celticum
Irish majuscule
VIII–IX (ca. 792)
Ireland (Lorrha? Tallaght?)
Dublin
Trinity College
52 (Book of Armagh)
Muirchú, Vita Sancti Patricii; Dicta Patricii; Tírechán, Collectanea de Vita S Patricii; Patricius, Confessio; Testamentum Novum Evangelia (Vetus Latina passim, Mt, Mc, Lc, Io); Sulpicius Severus, Vita S Martini, Dialogi de S Martino, Epistulae
Jerome, De viris illustribus; Decretum Gelasianum; Gennadius, De viris illustribus; Isidore, De viris illustribus; Augustine Retractationes;
Cassiodorus, Institutiones (book 1); Isidore, Prohemia, extracts from De ecclesiasticis officiis, De ortu et obitu sanctorum patrum, Allegoriae
Caroline minuscule
IX 3/4
France?
Canterbury (c. 1100)
Jena
Thüringer Universitäts- und Landesbibliothek
1
Charisius, Ars Grammatica (excerpta)
Irish minuscule
VIII ex
Uncertain
Würzburg?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 18
Canon law, incl. Collectio Canonum Hibernensis
IX 1/4
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 132 [palimpsest new] (Karlsruhe Priscian)
Priscian
Irish minuscule
IX 2/4
Soissons/NE France
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 135 (ff 1–105)
Bede, Super Actus apostolorum expositio; Glossae in partem Veteris Testamenti
Caroline minuscule
IX 2/3
prob. Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 167 [palimpsest new] (Karlsruhe Bede)
Computistica; Bede, De natura rerum, De temporum ratione
Irish minuscule
IX 1/2
NE France (Soissons?)? Ireland?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 195 [palimpsest new]
Augustine, Soliloquia
Irish minuscule (& Half-Uncial)
IX 1/2
NE France (Soissons?)? Ireland?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Fragm. Aug. 19
Orationes
Irish majuscule
VIII
Ireland or Irish centre
Reichenau
Laon
Bibliothèque municipale
26 (ff 1–27)
Cassiodorus, Expositio psalmorum
Irish minuscule
IX 1/2
Ireland? Irish colony in NE France?
Laon
Bibliothèque municipale
55 [incl. frag.]
Bede, Commentarius in Parabolas Salomonis + (frag.) Augustine, De quantitate animae
IX 2/3
Ireland (?); circle of Eriugena
Laon
Bibliothèque municipale
444
Glossary, grammatica, poetry
IX 3/4
Laon
Laon
Bibliothèque municipale
447
Isidore, Etymologiae
IX 2/4
Mainz
Laon
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 67 (Leiden Priscian)
Priscian, Periegesis, Ars grammatica (Institutiones grammaticae), Institutio de Nomine, pronomine et verbo
Irish minuscule
838
France
Egmond
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 67D [palimpsest new]
Epitome Libri Glossarum, etc.
Caroline minuscule
IX 3/4
prob. France (Irish scribe)
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 135 (ff 87–112) (Codex Burmannianus)
Clemens Scottus, Expositio in Barbarismo; Martianus Capella (frag. on grammar); excerpts from Georgicorum Brevis Expositio (Virgilii)
IX 2/4
NE France
Saint-Omer
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 2391 a
Boethius, De institutione arithmetica (frag.)
Irish minuscule
IX 2/4
Ireland? Continent?
Leiden
Universiteitsbibliotheek
Voss. Lat. F. 96 A (Leiden Leechbook)
Medical text
Insular minuscule
prob. VIII/IX or IX in
Brittany (or Fleury?)
Fleury
London
Lambeth Palace Library
1370 (MacDurnan’s Gospels)
Testamentum Novum
IX²
Ireland (Armagh?)
Canterbury
Milan
Biblioteca Ambrosiana
A 138 sup.
Priscian (frag.)
Irish minuscule
IX
Bobbio? Ireland?
Milan
Biblioteca Ambrosiana
C 73 inf. [palimpsest new]
Eugippius, Excerpta ex Operibus Augustini
Uncial
VIII
Bobbio
Milan
Biblioteca Ambrosiana
C 243 inf.
Glossarium alphabeticum magnum
Caroline minuscule
IX 3/3
Bobbio
Milan
Biblioteca Ambrosiana
C 301 inf. (Milan glosses)
Theodorus Mopsuestenus, Commentarii in Psalmos
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland (Bangor? Leinster?)
Bobbio
Milan
Biblioteca Ambrosiana
F 60 sup. (ff 1–46, 58–77)
Excerpta ex Patribus
Irish minuscule
VIII
Ireland
Milan
Biblioteca Ambrosiana
F 60 sup. (fol. 51)
Glossarium (fragm.)
Irish minuscule
VIII ex
Bobbio
Milan
Biblioteca Ambrosiana
L 22 sup. (ff 146, 147) + 2 other units
Computus; Calculus
Irish minuscule
VIII–IX vel IX¹
Ireland
Bobbio
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 6235
Anonymi Scoti Commentarius in epistulas Pauli; Pseudo-Hieronymus, In IV evangelia
IX 3/4
N. Italy (Bobbio?)
Freising
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14429 [palimpsest new]
Liber Glossarum (ff 3r–221v), etc.
IX²
Reichenau or S Germany
Regensburg
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14456 (Munich Computus)
Computus, etc.
IX 2/4
Regensberg
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14747 (ff 1–62)
Commentarius in VII epistulas canonicas; Glossae Latinae-Theotiscae
Caroline minuscule (untrained)
IX med or 3/4
Germany
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14846
Erchanbertus, Commentarius in Donatum; Sortilegia Celtica
IX ex/X in
Lake Constance area?
Regensberg
Nancy
Bibliothèque municipale
317 (356)
Grammatici Latini; Virgilius Maro; computus fragment
Irish minuscule
IX 1/4
Bobbio (Ireland?)
Naples
Biblioteca Nazionale
IV.A.8 (ff 1–39) [palimpsest new]
Charisius, Ars Grammatica; Servus, De Centum Metris
Computistica (Dionysius Exiguus, Tabula Paschalis; Anatolius, Canon Paschalis); Augustinus, De Genesi ad Literam (2.14); Gaudentius, Tractatus I in Exodum
Mixed Anglo-Saxon majuscule and minuscule
VIII
England? Ireland? Echternach?
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 10400 (ff 109–110) + 1 other unit
Eutyches, De Verbo (fragm.)
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland
Echternach
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 11308
Philargyrius; Georgicorum Brevis Expositio; Vita Vergilii; Commentum Aeneidos
IX 2/4
Reims
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 12021 (ff 33–139)
Canones
Caroline minuscule
IX 3/4 or X
Brittany
Corbie
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 13026 (ff 121–181)
Eutyches, Cruindmel, Donatus Ortigraphus, Ars Malsachani (ff 161r–181v), etc.
IX 1/4
Corbie
Paris area
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 13048 (ff 1–30)
Adamnán, De locis sanctis; Venantius Fortunatus
IX¹
Corbie
Saint-Germain-des-Prés
Saint-Omer
Bibliothèque municipale
342 bis (fol. B)
Glossae super Amos
Insular majuscule and Insular minuscule
VII–VIII
Ireland or Wales
St-Bertin
St Gall
Stiftsbibliothek
136
Prudentius
IX med
St Gall
St Gall
Stiftsbibliothek
258
Alcuin, Commentary on John
Caroline minuscule
IX med
E France (Reims?)
St Gall
St Gall
Stiftsbibliothek
904
Priscian
851
Ireland
St Paul im Lavanttal
Archiv des Benediktinerstifts
Cod. 86b/1 (Reichenauer Schulheft)
Vita Vergilii; Ambrose, Hexameron (extracts); Old Irish poems; scholia on the Aeneid; astronomical table; Greek paradigms; Greek–Latin glossaries; etc.
Irish minuscule
840s
NE France (Laon? Soisson?)
Reichenau
Trier
Stadtbibliothek
137 (ff 48–61) [palimpsest old]
Collectio Canonum Hibernensis (fragm.)
Irish majuscule
VIII²
Ireland or Irish centre
Turin
Biblioteca Nazionale
F.IV.1, fasc. 7
Ps-Hieronymus, Commentarii in Marcum (1.1–6, 14.52–15.21)
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland
Bobbio
Turin
Biblioteca Nazionale
F.IV.24 (fol. 93) [palimpsest old]
Testamentum Novum, Epistulae catholicae (1 Pt, 2 Pt 1–13)