A handlist of early medieval manuscripts (before c. AD 1000) relevant to the study of Irish book culture.
Browse category: Irish-language content
City
Library
Shelfmark/section
Contents
Script
Dating
Origin
Provenance
Images
Berlin
Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz
Lat. Qu. 690 (ff 65–188)
Augustine, Enchiridion
Caroline minuscule
IX 2/4 or IX med
Reichenau? Mainz (circle of Probus)?
Trier
Bern
Burgerbibliothek
207 + 1 other unit
Donatus; Maximus Victorinus, De Finalibus Metrorum; Asper; Sergius; Alcuinus, De Grammatica; Beda, De Schematibus et Tropis; Isidorus, Etymologiae (1); Iulianus Toletanus; Probus, De Ultimis Syllabis
Mixed minuscule
779–797
Fleury
Bern
Burgerbibliothek
258
Glossary with glosses from Haimo of Auxerre and Johannes Scottus Eriugena, Glossae divinae historiae
X or XI
Angers
Fleury
Bern
Burgerbibliothek
363
Dioscorides; Servius (Ecl., Geo., Aen to 7.16); Chirius Fortunatus; Augustine on dialectic and rhetoric;
Horace (Odes, Epodes, Carmen Saeculare, Ars Poetica, Satires to 3.134);
extracts from Ovid, Metamorphoses; Bede, History; Priscian, De laude Anastasii imperatoris;
poems
Evangelia; liturgical rite for visitation of the sick (28v–29r)
Irish minuscule
c. 850–1000, prob. IX¹
Deer (Scotland)
Deer
Dresden
Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek
A.145.b (Codex Boernerianus)
Epistulae Pauli (Graeco-Latina)
Irish minuscule
IX med
St Gall?
Dublin
Royal Irish Academy
D II 3 (ff 12–67) (Stowe Missal)
Sacramentarium Celticum
Irish majuscule
VIII–IX (ca. 792)
Ireland (Lorrha? Tallaght?)
Dublin
Trinity College
52 (Book of Armagh)
Muirchú, Vita Sancti Patricii; Dicta Patricii; Tírechán, Collectanea de Vita S Patricii; Patricius, Confessio; Testamentum Novum Evangelia (Vetus Latina passim, Mt, Mc, Lc, Io); Sulpicius Severus, Vita S Martini, Dialogi de S Martino, Epistulae
Jerome, De viris illustribus; Decretum Gelasianum; Gennadius, De viris illustribus; Isidore, De viris illustribus; Augustine Retractationes;
Cassiodorus, Institutiones (book 1); Isidore, Prohemia, extracts from De ecclesiasticis officiis, De ortu et obitu sanctorum patrum, Allegoriae
Caroline minuscule
IX 3/4
France?
Canterbury (c. 1100)
Jena
Thüringer Universitäts- und Landesbibliothek
1
Charisius, Ars Grammatica (excerpta)
Irish minuscule
VIII ex
Uncertain
Würzburg?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 18
Canon law, incl. Collectio Canonum Hibernensis
IX 1/4
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 132 [palimpsest new] (Karlsruhe Priscian)
Priscian
Irish minuscule
IX 2/4
Soissons/NE France
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 167 [palimpsest new] (Karlsruhe Bede)
Computistica; Bede, De natura rerum, De temporum ratione
Irish minuscule
IX 1/2
NE France (Soissons?)? Ireland?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 195 [palimpsest new]
Augustine, Soliloquia
Irish minuscule (& Half-Uncial)
IX 1/2
NE France (Soissons?)? Ireland?
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 195 (fol. 19) [palimpsest old]
Antiphonarium (Liturgia Sabbati Sancti (?))
Irish majuscule
VIII–IX
Ireland
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Aug. perg. 233 (ff 1–40)
Commentary on Catholic Epistles
Minuscule, some Alemannic character
IX 1/3
Reichenau
Karlsruhe
Badische Landesbibliothek
Fragm. Aug. 18 [palimpsest old]
Sacramentarium (Antiphonarium)
Compressed Irish majuscule
VIII
Ireland
Reichenau
Laon
Bibliothèque municipale
26 (ff 1–27)
Cassiodorus, Expositio psalmorum
Irish minuscule
IX 1/2
Ireland? Irish colony in NE France?
Laon
Bibliothèque municipale
55 [incl. frag.]
Bede, Commentarius in Parabolas Salomonis + (frag.) Augustine, De quantitate animae
IX 2/3
Ireland (?); circle of Eriugena
Laon
Bibliothèque municipale
444
Glossary, grammatica, poetry
IX 3/4
Laon
Laon
Bibliothèque municipale
447
Isidore, Etymologiae
IX 2/4
Mainz
Laon
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 67 (Leiden Priscian)
Priscian, Periegesis, Ars grammatica (Institutiones grammaticae), Institutio de Nomine, pronomine et verbo
Irish minuscule
838
France
Egmond
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 135 (ff 87–112) (Codex Burmannianus)
Clemens Scottus, Expositio in Barbarismo; Martianus Capella (frag. on grammar); excerpts from Georgicorum Brevis Expositio (Virgilii)
IX 2/4
NE France
Saint-Omer
Leiden
Universiteitsbibliotheek
BPL 2391 a
Boethius, De institutione arithmetica (frag.)
Irish minuscule
IX 2/4
Ireland? Continent?
Leiden
Universiteitsbibliotheek
Voss. Lat. F. 96 A (Leiden Leechbook)
Medical text
Insular minuscule
prob. VIII/IX or IX in
Brittany (or Fleury?)
Fleury
London
Lambeth Palace Library
1370 (MacDurnan’s Gospels)
Testamentum Novum
IX²
Ireland (Armagh?)
Canterbury
Milan
Biblioteca Ambrosiana
A 138 sup.
Priscian (frag.)
Irish minuscule
IX
Bobbio? Ireland?
Milan
Biblioteca Ambrosiana
C 301 inf. (Milan glosses)
Theodorus Mopsuestenus, Commentarii in Psalmos
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland (Bangor? Leinster?)
Bobbio
Milan
Biblioteca Ambrosiana
F 60 sup. (ff 1–46, 58–77)
Excerpta ex Patribus
Irish minuscule
VIII
Ireland
Milan
Biblioteca Ambrosiana
L 22 sup. (Ars Ambrosiana)
Ars Ambrosiana
IX 3/4
Bobbio or N Italy
Milan
Biblioteca Ambrosiana
L 22 sup. (ff 146, 147) + 2 other units
Computus; Calculus
Irish minuscule
VIII–IX vel IX¹
Ireland
Bobbio
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 6235
Anonymi Scoti Commentarius in epistulas Pauli; Pseudo-Hieronymus, In IV evangelia
IX 3/4
N. Italy (Bobbio?)
Freising
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 6415 (ff 1–45)
Donatus Ortigraphus
IX 2/4
N. Italy (Bobbio? Monza?)
Freising
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14429 [palimpsest new]
Liber Glossarum (ff 3r–221v), etc.
IX²
Reichenau or S Germany
Regensburg
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14456 (Munich Computus)
Computus, etc.
IX 2/4
Regensberg
Munich
Bayerische Staatsbibliothek
Clm 14846
Erchanbertus, Commentarius in Donatum; Sortilegia Celtica
IX ex/X in
Lake Constance area?
Regensberg
Nancy
Bibliothèque municipale
317 (356)
Grammatici Latini; Virgilius Maro; computus fragment
Irish minuscule
IX 1/4
Bobbio (Ireland?)
Naples
Biblioteca Nazionale
IV.A.8 (ff 1–39) [palimpsest new]
Charisius, Ars Grammatica; Servus, De Centum Metris
Computistica (Dionysius Exiguus, Tabula Paschalis; Anatolius, Canon Paschalis); Augustinus, De Genesi ad Literam (2.14); Gaudentius, Tractatus I in Exodum
Mixed Anglo-Saxon majuscule and minuscule
VIII
England? Ireland? Echternach?
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 10400 (ff 109–110) + 1 other unit
Eutyches, De Verbo (fragm.)
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland
Echternach
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 11308
Philargyrius; Georgicorum Brevis Expositio; Vita Vergilii; Commentum Aeneidos
IX 2/4
Reims
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 11884 (ff 7–19)
Gregory the Great, Homiliae
IX
Ireland?
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 12021 (ff 33–139)
Canones
Caroline minuscule
IX 3/4 or X
Brittany
Corbie
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 13026 (ff 121–181)
Eutyches, Cruindmel, Donatus Ortigraphus, Ars Malsachani (ff 161r–181v), etc.
IX 1/4
Corbie
Paris area
Paris
Bibliothèque nationale de France
Lat. 13048 (ff 1–30)
Adamnán, De locis sanctis; Venantius Fortunatus
IX¹
Corbie
Saint-Germain-des-Prés
Saint-Omer
Bibliothèque municipale
342 bis (fol. B)
Glossae super Amos
Insular majuscule and Insular minuscule
VII–VIII
Ireland or Wales
St-Bertin
St Gall
Stiftsbibliothek
136
Prudentius
IX med
St Gall
St Gall
Stiftsbibliothek
258
Alcuin, Commentary on John
Caroline minuscule
IX med
E France (Reims?)
St Gall
St Gall
Stiftsbibliothek
904
Priscian
851
Ireland
St Gall
Stiftsbibliothek
1395 (pp 418–419, 422–423, 426–427)
Litania (fragm.)
Irish majuscule
VIII²
Ireland
St Gall
Stiftsbibliothek
VadSlg Ms. 317
Vita Findani
Caroline minuscule
IX/X or XI in
S Germany
St Gall
St Paul im Lavanttal
Archiv des Benediktinerstifts
Cod. 86b/1 (Reichenauer Schulheft)
Vita Vergilii; Ambrose, Hexameron (extracts); Old Irish poems; scholia on the Aeneid; astronomical table; Greek paradigms; Greek–Latin glossaries; etc.
Irish minuscule
840s
NE France (Laon? Soisson?)
Reichenau
Turin
Biblioteca Nazionale
F.IV.1, fasc. 7
Ps-Hieronymus, Commentarii in Marcum (1.1–6, 14.52–15.21)
Irish minuscule
VIII–IX
Ireland
Bobbio
Turin
Biblioteca Nazionale
F.IV.1, fasc. 9
Antiphonarium Celticum
Insular majuscule
VIII in
Ireland
Bobbio
Turin
Biblioteca Nazionale
F.IV.24 (fol. 93) [palimpsest old]
Testamentum Novum, Epistulae catholicae (1 Pt, 2 Pt 1–13)
Irish minuscule
VIII
Ireland
Turin
Biblioteca Nazionale
F.VI.2, fasc. 4
Liber questionum in evangeliis (frag.)
IX?
Bobbio
Vatican City
Biblioteca Apostolica Vaticana
Lat. 13501/XXIV (ff 44–45)
Fragment on month names
Irish minuscule
IX
NE France (Soissons?)? Ireland?
Vatican City
Biblioteca Apostolica Vaticana
Pal. Lat. 68
Glossa in Psalmos (39–151)
Anglo-Saxon minuscule
VIII
England? (poss. Ireland?)
Germany, prob. Lorsch
Vatican City
Biblioteca Apostolica Vaticana
Reg. Lat. 215
OT glossary
Continental hand
876/7
Limousin? Tours? Laon?
Vienna
Österreichische Nationalbibliothek
Lat. 940
Commentary on Matthew (13r–142v); + Jerome, Epistula ad Damasum papam; Gospel canons; Sedulius Scotus, Argumenta, etc.